Workshop
De Kayak - Journey Through Time tour 2012 eindigde met een aantal mooie en memorabele concerten zoals in de Boerderij (Zoetermeer) en Poppodium Romeijn (Leeuwarden), lokaties die altijd goed zijn voor een intens avondje Kayak. Band op dreef voor dampende zalen, en zo hoort het! De slotdag, 28 december, was volstrekt anders van opzet maar niet minder memorabel. Samen met het harmonie orkest Thomas a Kempis uit Zwolle speelden we die dag twee volledige concerten. Eentje 's middags en nog een keer 's avonds. Dat was op zich voor ons al een huzarenstukje, maar de dag begon voor diverse Kayak-leden, waaronder ondergetekende, nog eerder. Om 10 uur was het alle ballen verzamelen voor een door ons te geven workshop, georganiseerd door datzelfde Thomas orkest. Kortom: het zou een lange dag worden, daar in Zwolle.
De bedoeling was dat Cindy, Joost, Hans, Jan en ik een workshop zouden geven op basis van het nummer 'Wintertime', en aan de hand daarvan een band samen zouden stellen die dat 's middags aan het begin van het tweede deel van ons concert in Theater de Spiegel op het Kayak-podium mocht uitvoeren.
Cindy, Joost, Hans en Jan geven les op muziekscholen en conservatoria, en hebben dus wel enige ervaring op dat gebied. Ik doe dat zelden tot nooit dus ik had geen idee wat ik kon verwachten. Het was in het begin voor mij dus minstens zo spannend als voor de deelnemers, die tot mijn grote verrassing bepaald niet alleen uit 50plussers bestond. De jongste kon, denk ik, zelfs nog maar net lopen toen wij in 2000 weer begonnen.
In vergelijking met Cindy had ik het nog vrij eenvoudig. Zij stond oog in oog met niet minder dan 37 kandidaat-vocalisten. Hoe je daar in zo'n korte tijd een selectie uit kan maken is mij een groot raadsel, maar ze speelde het klaar. Mijn 'klasje' bestond uit een stuk of tien gegadigden. En hoewel ik in principe muziek niet als competitie kan en wil zien- opgefokte tv-wedstrijdjes zoals The Voice en de X-factor kan ik dan ook niet verdragen, hoe goed sommige kandidaten ook mogen zijn- was het duidelijk dat de 'bonus' van deze workshop een belangrijke rol speelde bij sommige deelnemers.
De keuze was om diverse redenen gevallen op 'Wintertime'. Ten eerste is het een toegankelijk, redelijk bekend en niet al te moeilijk nummer om te spelen. Het bestaat uit zegge en schrijve 16 verschillende maten die in diverse variaties worden herhaald. Dat is lekker overzichtelijk. Ten tweede speelden wij het zelf deze tournee niet, en dat gaf de toch al ongebruikelijke live uitvoering door de gelegenheidscombinatie (waarvan de meesten elkaar geloof ik niet eens kenden) een extra dimensie.
Het originele keyboard-arrangement van Wintertime bestaat uit drie partijen: (enigszins ontstemde) piano, mellotron (strijkers uit een kastje, zeg maar) en accordeon (voor de solo). Dat laatste was op de plaat nog het echte instrument, maar werd live altijd vervangen door een synthesizer. Ik had voor de workshop twee keyboards laten aanrukken, de ene voorzien van een piano geluid, uit het andere instrument kwamen de strijkers. De accordeonpartij werd voor het gemak nog even gespeeld op het piano-keyboard.
Negentig minuten bleek maar net genoeg om alle deelnemers een gelijkwaardige kans te geven en ook nog iets zinnigs te vertellen. Van te voren had ik me afgevraagd wat ik na de eerste drie kwartier nog zou kunnen doen, in de veronderstelling dat ik dan al lang en breed klaar zou zijn met de selectie van de deelnemers. Maar al doende bleek dat we de tijd hard nodig hadden, zeker omdat ik ook nog iets kwijt wilde over structuren en muzikale uitgangspunten binnen de Kayak-composities. Of zoiets helder over het voetlicht komt, weet je op dat moment- als onervaren leerkracht- niet. Ongetwijfeld ga je voor sommigen veel te snel, of hebben ze niet de theoretische bagage om te begrijpen wat je precies bedoelt. Maar je hoopt dat er dan toch iets blijft hangen waar ze iets aan hebben, en waarmee ze de muziek met andere ogen gaan bekijken. Vervolgens is het plotseling bijna tijd en moet je nog even vol gas geven om alles goed af te ronden.
In tegenstelling tot de rest van de band mocht ik niet één maar twee kandidaten gelukkig maken: de ene voor de pianopartij en het stukje accordeonsolo, de andere kon zich concentreren op de strijkers. Het was best lastig om een keuze te maken. Veel kandidaten konden het liedje wel zo ongeveer spelen. Maar een optreden, op andere instrumenten, met mensen die je amper kent, voor een grote zaal...dat is nog wel iets anders dan thuis op je zolderkamer. In zo'n voor de meesten stressvolle situatie speel je vaak niet op 100% van je kunnen, dus je moet een soort extra zekerheid in huis hebben om op terug te vallen. Als je om wat voor reden dan ook tijdens zo'n workshop al blokkeert, is een dergelijk optreden echt niet aan te raden. Niet alleen doe je daar jezelf geen plezier mee, ook de andere groepsleden kunnen er door benadeeld worden. Stel dat je door de spanning van het moment als toetsenist volslagen de kluts kwijtraakt, dan heeft niemand daar iets aan. En helaas, je moet dan als keuzemeester voor zekerheid gaan en mensen teleurstellen....dat is moeilijk maar onontkoombaar.
Het alternatieve Kayak deed het prima, en wist zelfs een onderling misverstand uiterst professioneel op te lossen. De drummer zette het liedje namelijk zo snel na de aankondiging in, dat de zanger geen tijd meer had om zijn microfoon te pakken. Het eerste couplet werd dus geheel instrumentaal uitgevoerd. Dan rijst de vraag: gaan we door naar het refrein (zoals was ingestudeerd) of doen we het coupletje gewoon nog een keer zodat er ook gezongen kon worden? Die twijfel kan dus, zeker bij een niet op elkaar ingespeelde groep, een flinke muzikale ontsporing opleveren. Maar dat gebeurde gelukkig niet. Integendeel, alsof men al duizend keer had samengespeeld werd het coupletje gewoon nog een keer ingezet- en niemand in de zaal die het gemerkt heeft. Hulde! De groep werd zo enthousiast ontvangen door het publiek, dat besloten werd ze 's avonds nog eens te laten spelen.
De workshop/concert-dag met het Thomas orkest was een bijzondere afsluiting van de Journey Trough Time tour, die wat mij betreft veel langer had mogen duren. En daarom gaan we er in 2013 gewoon mee verder. Hopelijk tot dan!
Ton
